Türkiye'nin askeri gücü, stratejik konumu ve savunma sanayindeki atılımları nedeniyle son yıllarda sıkça tartışılan konular arasında “Türkiye'nin nükleer silahı var mı?” sorusu yer alıyor. Özellikle Ortadoğu'daki krizler, İran ve İsrail gibi bölgesel aktörlerin nükleer faaliyetleri ve NATO’daki rolü nedeniyle Türkiye’nin nükleer kapasitesiyle ilgili spekülasyonlar artmış durumda. Peki Türkiye gerçekten nükleer silaha sahip mi? Türkiye'nin nükleer programı ne durumda? İşte detaylar...
Türkiye’nin Nükleer Silahı Var mı?
Türkiye Cumhuriyeti, resmi olarak nükleer silaha sahip olmayan bir ülkedir. Türkiye, 1980’li yıllardan bu yana Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması’na (NPT) taraf olup bu kapsamda nükleer silah geliştirmeme yükümlülüğü altındadır. Dolayısıyla Türkiye’nin elinde herhangi bir nükleer başlık, füze veya bomba bulunmamaktadır. Devlet yetkilileri de bu konuda açık bir şekilde Türkiye’nin nükleer silah üretimi veya sahipliği olmadığını defalarca kez açıklamıştır.
Türkiye Neden Nükleer Silah Sahibi Değil?
Türkiye, hem NATO üyesi hem de Batı bloğunun parçası olması nedeniyle nükleer caydırıcılığı NATO üzerinden sağlamaktadır. Türkiye'nin savunma stratejisi, ABD liderliğindeki nükleer paylaşım konseptine dayalıdır. Yani, Türkiye topraklarında nükleer silah konuşlandırılmış olabilir (örneğin, İncirlik Üssü'nde olduğu iddia edilen B61 tipi ABD nükleer bombaları), ancak bu silahların mülkiyeti ve kontrolü Türkiye’ye ait değildir.
Türkiye’nin Nükleer Programı Var mı?
Türkiye'nin nükleer enerji alanında önemli yatırımları ve planları bulunmakta. Özellikle Mersin Akkuyu Nükleer Santrali, Rosatom (Rusya) ortaklığıyla Türkiye'nin ilk sivil nükleer enerji tesisi olarak inşa edilmektedir. Ancak bu tür tesislerin amacı enerji üretmek olup, nükleer silah geliştirme sürecine doğrudan katkı sağlamamaktadır. Sivil nükleer programlar ile nükleer silah programları arasındaki farkı da belirtmek gerekir.
Türkiye Kendi Nükleer Silahını Yapmak İstiyor mu?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçmişte yaptığı bazı açıklamalarda “Her ülkenin nükleer silahı var ama Türkiye'nin neden yok?” diyerek, bu konuda bir çifte standarda dikkat çekmişti. Ancak bu söylemler resmi bir nükleer silah programının başlatıldığı anlamına gelmemektedir. Türkiye, şu anda herhangi bir nükleer silah geliştirme programına sahip değil. Yine de bu tür açıklamalar, bazı çevrelerde Türkiye’nin gelecekte nükleer kapasite edinmek isteyebileceği yönünde yorumlara neden olmuştur.
Türkiye Nükleer Başlıklı Füze Geliştiriyor mu?
Türkiye’nin savunma sanayisindeki en büyük atılımlarından biri balistik füze teknolojileri üzerine gerçekleşmektedir. ROKETSAN öncülüğünde geliştirilen bazı orta ve uzun menzilli füze projeleri mevcuttur. Ancak bu füzeler konvansiyonel başlıklar taşımaktadır. Nükleer başlık taşıyan bir füze projesi bulunmamaktadır. Yani Türkiye, henüz böyle bir füze platformuna sahip değildir ve resmi olarak böyle bir hedef de açıklanmamıştır.
Türkiye Nükleer Silah Sahibi Olabilir mi?
Uluslararası hukuk açısından, NPT’ye taraf olan Türkiye’nin nükleer silah edinmesi yasaktır. Bu anlaşmaya uymak, Türkiye'nin uluslararası toplumla olan ilişkilerini sürdürebilmesi açısından da hayati öneme sahiptir. Ancak bazı uzmanlar, Türkiye'nin nükleer enerji alanındaki bilgi birikimini artırarak teorik olarak nükleer silah geliştirme kapasitesine sahip olabileceğini dile getiriyor. Bu teknik yeterlilik farklı bir konu olmakla birlikte, politik niyet ve uluslararası hukuka uyum bu süreci belirleyen esas unsurlardır.
Türkiye’nin Nükleer Silah Sahibi Olma İhtimali Var mı?
Gelecekte küresel dengeler değişirse, Türkiye’nin de kendi caydırıcılığını artırmak amacıyla nükleer silah edinmeyi gündeme getirebileceği bazı güvenlik stratejistleri tarafından ileri sürülüyor. Ancak bu ihtimal, mevcut şartlarda oldukça düşük görünmektedir. Türkiye halen diplomasiye, NATO’nun sağladığı güvenlik şemsiyesine ve savunma sanayindeki yerli gelişmelere odaklanmış durumdadır.
İncirlik Üssü’nde Nükleer Silah Var mı?
Bu soru da halk arasında en çok merak edilen konular arasında yer alıyor. ABD'nin B61 tipi nükleer bombalarını İncirlik Üssü'nde bulundurduğuna dair yıllardır süren iddialar var. Ancak ne Türkiye ne de ABD bu konuda resmi bir açıklama yapmamaktadır. Dolayısıyla bu iddialar teyide muhtaç olmakla birlikte, Türkiye'nin bu silahlar üzerinde doğrudan bir kontrol hakkı bulunmamaktadır.
Dünya’da Nükleer Silah Sahibi Ülkeler Hangileri?
Bugün itibariyle dünyada nükleer silaha sahip ülkeler şunlardır:
-
Amerika Birleşik Devletleri
-
Rusya
-
Çin
-
Fransa
-
Birleşik Krallık
-
Hindistan
-
Pakistan
-
İsrail (resmen doğrulanmamış)
-
Kuzey Kore
Bu ülkelerin dışında, Türkiye dahil olmak üzere diğer tüm ülkeler nükleer silaha sahip değildir.
