Türkiye'de emeklilik sisteminde eksik prim günleri nedeniyle yaşanan mağduriyetler yıllardır gündemin önemli bir parçası. Özellikle staj sigortası, çıraklık süresi ve ihya hakkı gibi konular, milyonlarca vatandaşın emeklilik planını doğrudan etkiliyor. 2025 yılı itibarıyla yürürlükte olan mevzuat ve uygulamalara göre; “Staj sigortası emeklilikte geçerli mi? Çıraklık süresi borçlanılabilir mi? EYT sonrası ihya hakkı devam ediyor mu?” sorularının cevabını bu yazımızda detaylı şekilde ele alıyoruz.
Staj Sigortası 2025’te Emekliliğe Sayılıyor mu?
Staj yapan öğrenciler için çıkarılan sigorta, sadece iş kazası ve meslek hastalığı sigortası kapsamındadır. Yani staj döneminde yapılan sigorta, emeklilikte prim günü ve sigorta başlangıcı olarak kabul edilmez.
Bu nedenle:
Staj başlangıç tarihi, EYT kapsamında veya normal emeklilikte ilk sigorta girişi olarak değerlendirilmez.
Staj süresince emekliliğe esas prim yatırılmadığı için, bu günler emeklilik hesabında dikkate alınmaz.
Ancak 2025 itibarıyla bu konuda kamuoyunda baskı ve beklenti büyük. Özellikle EYT düzenlemesinden sonra staj mağdurlarının sayısının artması, bu alanda yeni bir yasal düzenleme ihtiyacını da gündeme getirmiş durumda. Şu an itibarıyla staj sigortası emeklilik hesabına dahil edilmemektedir.
Çıraklık Süresi Borçlanılabilir mi?
2025 yılında yapılan yasal değişiklikler ve SGK uygulamaları çerçevesinde, çıraklık süresinin borçlanılabilmesi yönünde yasal bir düzenleme henüz yapılmamıştır. Tıpkı staj gibi, çıraklıkta da yapılan sigorta kısa vadeli sigorta kollarına yöneliktir ve uzun vadeli emeklilik primini kapsamaz.
Ancak son dönemlerde gündeme gelen bazı borçlanma planları kapsamında:
Çıraklık döneminde geçirilen sürelerin, doğum veya askerlik borçlanması gibi prim günü kazandıracak şekilde değerlendirilebilmesi için Meclis'te bazı teklifler sunulmuştur.
Henüz resmi olarak çıraklık süresine borçlanma hakkı verilmiş değildir, ancak SGK’nın uygulama alanını genişletmesi halinde bu durum değişebilir.
Dolayısıyla 2025 yılı itibarıyla çıraklık süresi de tıpkı staj gibi emeklilik hesabına dâhil edilmemektedir.
EYT Sonrası İhya Hakkı Devam Ediyor mu?
EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) düzenlemesi ile birlikte geçmişte dondurulan primlerin ihyası yeniden önemli hale geldi. Özellikle Bağ-Kur’lu vatandaşların geçmişte prim ödemediği ya da sildirdiği süreleri yeniden canlandırması (ihya), emeklilik sürecine doğrudan katkı sağlıyor.
2025 yılında ihya hakkı devam etmektedir. SGK tarafından sağlanan bu olanak, geçmişte dondurulmuş olan hizmet sürelerinin yeniden değerlendirilmesini sağlar.
İhya sistemi nasıl çalışır?
SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı’na kayıtlı olup prim ödemesi yapılmamış ya da terk edilmiş süreler için ihya başvurusu yapılabilir.
SGK, güncel brüt asgari ücretin belirli bir oranı üzerinden ödeme tutarını hesaplar.
2025 yılı itibarıyla ihya işlemlerinde aylık ödeme tutarı yaklaşık 8.971 TL’dir (brüt asgari ücretin %34,5’i).
Kimler ihya hakkından faydalanabilir?
Geçmişte Bağ-Kur kaydı olup daha sonra terk işlemi yapmış kişiler
Prim borçları nedeniyle sigortalılığı durdurulmuş olanlar
Borçlarını yapılandırarak emekli olma planı yapanlar
EYT kapsamında emekli olamayan vatandaşlar, eksik primlerini tamamlamak için ihya yöntemine başvurarak 2.760 güne kadar borçlanma avantajından faydalanabilir.
2025 Borçlanma Tutarları Güncel Durum
SGK tarafından belirlenen borçlanma tutarları, 2025 brüt asgari ücretine göre hesaplanır. İşte borçlanma kalemleri ve aylık tutarları:
Doğum ve askerlik borçlanması: 8.321,76 TL (asgari ücretin %32’si)
Yurtdışı borçlanması: 11.702,48 TL (asgari ücretin %45’i)
İhya işlemleri: 8.971 TL (asgari ücretin %34,5’i)
Borçlanmak isteyen vatandaşların, SGK’ya yazılı başvuru yaparak süre ve kapsam belirlemesi gerekir. Başvuru sonrası verilen süre içerisinde ödeme yapılmazsa işlem geçersiz sayılır.
Emeklilikte Yeni Formüller Gündemde
2025 yılı itibarıyla eksik prim günlerine sahip olanlar için esnek emeklilik ve kademeli prim tamamlama gibi formüller gündeme gelmiş durumda. Özellikle staj ve çıraklık sürelerinin de kapsama alınabileceği yeni torba yasalar için hazırlık yapıldığı kulislerde konuşuluyor.
