Türk siyasetine farklı bir dil ve üslup kazandıran, sinema ve sanat alanındaki çalışmalarıyla da bilinen Sırrı Süreyya Önder, vefatının ardından bir kez daha kamuoyunun odağında. “Sırrı Süreyya Önder hangi partide, siyasi geçmişi, aslen nereli, Adıyamanlı Türk mü?” gibi sorular, hem siyasetle ilgilenenler hem de sanatseverler tarafından yoğun şekilde araştırılıyor. Hayatı boyunca toplumsal olaylara duyarlılığıyla tanınan Önder, siyaset sahnesinde olduğu kadar sanatsal üretimleriyle de önemli izler bırakmıştır.
Sırrı Süreyya Önder kimdir?
Sırrı Süreyya Önder, 1962 yılında Adıyaman’da doğmuştur. Tam adı Sırrı Süreyya Önder Ziyaoğulları’dır. Hayatı boyunca farklı alanlarda faaliyet gösteren Önder, hem sanat hem de siyaset dünyasında etkili olmuş bir isimdir. Senarist, yönetmen, yazar ve politikacı kimlikleriyle tanınan Önder, özgün kişiliği ve sıra dışı duruşuyla dikkat çeker. Lise mezunudur ancak sinema alanındaki birikimi ve entelektüel yapısıyla birçok üniversitede dersler vermiştir.
Sırrı Süreyya Önder hangi partideydi?
Sırrı Süreyya Önder, son olarak DEM Parti (Demokrasi ve Eşitlik Partisi) milletvekili olarak görev yapıyordu. Siyasi hayatına 2011 yılında Halkların Demokratik Kongresi (HDK) çatısı altında başlamış, sonrasında HDP (Halkların Demokratik Partisi) ve ardından DEM Parti içerisinde yer almıştır. Özellikle çözüm süreci döneminde İmralı heyeti içerisinde yer almasıyla dikkat çekmiştir. TBMM’de farklı görevlerde bulunan Önder, hem İstanbul hem Ankara milletvekilliği yapmıştır.
Sırrı Süreyya Önder'in siyasi geçmişi
Sırrı Süreyya Önder’in siyasi kariyeri 2011 genel seçimlerinde BDP destekli bağımsız aday olarak meclise girmesiyle başlamıştır. Daha sonra HDP’nin kurulmasıyla birlikte bu yapının içinde aktif rol almıştır. Mecliste özellikle kültür, sanat ve insan hakları temelli konuşmalarıyla ön plana çıkmış; aynı zamanda TBMM Başkanlık Divanı’nda İdare Amiri olarak da görev almıştır. Son dönemde ise TBMM Başkanvekili olarak görev yapmıştır. İmralı süreci kapsamında Abdullah Öcalan ile görüşen heyetin içinde yer alması, onun siyasi tarih içerisindeki yerini belirginleştiren olaylardan biridir.
Sırrı Süreyya Önder aslen nereli?
Aslen Adıyamanlı olan Sırrı Süreyya Önder, doğduğu topraklarla bağını hayatı boyunca koparmamış bir siyasetçidir. Yerel kimliğini inkâr etmeden siyaset yapan ve Adıyamanlı olduğunu her fırsatta vurgulayan Önder, halkla iç içe olmayı seçmiş bir isimdir. Anadolu kültürüne ve halkın yaşam tarzına dair gözlemlerini gerek şiirlerinde gerek konuşmalarında sıkça dile getirmiştir.
Sırrı Süreyya Önder Türk mü?
Sırrı Süreyya Önder’in etnik kökeniyle ilgili zaman zaman spekülasyonlar olsa da kendisi bu konudaki açıklamalarında Türk kimliğini ön plana çıkarmaktan kaçınmamıştır. “Ben halkların kardeşliğine inanırım” diyerek etnik kimlik vurgusu yerine demokratik eşitlik, çoğulculuk ve birlikte yaşam vurgusu yapmıştır. Ancak aile kökeni itibarıyla Adıyamanlı bir Türk olarak bilinir.
Sırrı Süreyya Önder hangi görevlerde bulundu?
Sırrı Süreyya Önder, siyasette bulunduğu süre zarfında farklı görevlerde aktif rol almıştır. 24. Dönem’de TBMM İdare Amirliği yapmış, 25 ve 26. Dönemlerde ise Anayasa Komisyonu Üyeliği görevlerinde bulunmuştur. Son olarak 28. Dönem DEM Parti İstanbul milletvekili ve TBMM Başkanvekili olarak görev yapmaktaydı. Aynı zamanda çözüm süreci kapsamında oluşturulan İmralı heyetinin de önemli bir üyesiydi.
Sırrı Süreyya Önder’in sanatsal yönü
Sırrı Süreyya Önder, siyasetle uğraşmadan önce sinema yönetmeni, senarist ve yazar olarak tanınmaktaydı. Özellikle 2005 yapımı “Beynelmilel” adlı filmi, sinema kariyerinde önemli bir dönüm noktasıdır. Bu film, Türkiye'nin politik atmosferini ironik bir dille ele almış ve birçok ödül kazanmıştır. Ayrıca “O... Çocukları” adlı filmin senaryosunu da kaleme almış, sosyal duyarlılığı yüksek yapımlarla tanınmıştır. Bir dönem çeşitli gazetelerde köşe yazarlığı yapmış ve üniversitelerde sinema dersleri vermiştir.
Sırrı Süreyya Önder’in ailesi ve özel hayatı
Sırrı Süreyya Önder’in babası Ziya Önder, annesi ise Zeliha Hanım’dır. Özel yaşamını gözlerden uzak tutmayı tercih eden Önder, bir çocuk babasıdır. Aile yaşamına dair fazla bilgi paylaşmasa da zaman zaman yaptığı açıklamalarda çocuğuna duyduğu sevgiyi dile getirmiştir. Siyasi kariyeri boyunca aile mahremiyetine saygılı bir duruş sergilemiştir.
Sırrı Süreyya Önder kaç yaşındaydı?
1962 doğumlu olan Sırrı Süreyya Önder, 2025 yılında 63 yaşında hayatını kaybetmiştir. Yoğun bakım sürecinde büyük bir mücadele veren Önder, siyasi dostları ve sevenleri tarafından yalnız bırakılmamış; vefatının ardından da birçok anma etkinliği düzenlenmiştir.
Sırrı Süreyya Önder neden öldü?
2025 yılı başlarında rahatsızlanarak hastaneye kaldırılan Sırrı Süreyya Önder’in yaşam mücadelesi yaklaşık 18 gün sürdü. Beyinle ilgili ciddi bir sağlık problemi nedeniyle tedavi altında bulunan Önder, 3 Mayıs 2025 tarihinde hayata gözlerini yumdu. Vefatı sanat ve siyaset dünyasında büyük yankı uyandırmış, çok sayıda isim onun ardından saygı duruşunda bulunmuştur.
Sırrı Süreyya Önder nereye defnedildi?
Sırrı Süreyya Önder için ilk anma etkinliği 4 Mayıs 2025 tarihinde Atatürk Kültür Merkezi’nde (AKM) düzenlenmiştir. Ardından Levent’te bulunan Barbaros Camii’nde cenaze namazı kılınmış, cenazesi ise Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedilmiştir. Aynı gün akşam saatlerinde Nazım Hikmet Kültür Merkezi'nde taziyeler kabul edilmiştir. Törene çok sayıda sanatçı, siyasetçi ve yurttaş katılmıştır.
Sırrı Süreyya Önder’in etkisi ve siyasi mirası
Sırrı Süreyya Önder, alışılmış siyaset anlayışının dışında bir duruş sergileyerek özellikle gençler arasında büyük bir etki bırakmıştır. Parlamentodaki sıra dışı konuşmaları, toplumun farklı kesimlerine hitap etmesi ve sanatsal yönüyle siyaset yapması, onu diğer milletvekillerinden ayıran başlıca özelliklerden biridir. Özellikle ezilen halklar, işçiler, kadınlar ve gençler üzerine yaptığı vurucu konuşmalar, meclis arşivlerine geçmiş ve sosyal medyada milyonlarca kez paylaşılmıştır.
