İŞKUR ve TÜİK verileri Şanlıurfa'da iş gücü piyasasının tarım, tekstil ve hizmet sektörleri etrafında şekillendiğini ortaya koyuyor. Kentte hem geleneksel meslekler yoğun talep görmeye devam ediyor hem de gençler teknoloji tabanlı yeni mesleklere yöneliyor. İşsizlik oranı Türkiye ortalamasının üzerinde seyreden kentte, kadın ve genç istihdamı hâlâ ciddi bir sorun olarak öne çıkıyor. En çok aranan ve yapılan meslekler, yerel ekonominin yapısını da net biçimde yansıtıyor.
Tarım hâlâ lokomotif ama mevsimsellik sorun yaratıyor
TÜİK’in 2024 yılı verilerine göre, Şanlıurfa'da istihdam edilen nüfusun yaklaşık yüzde 37’si tarım sektöründe çalışıyor. Türkiye genelinde bu oran yüzde 16 seviyesinde; bu da Şanlıurfa’nın tarıma ne kadar bağımlı olduğunu gösteriyor. Kentte pamuk, mercimek, mısır ve arpa üretimi oldukça yaygın. Tarım işçiliği, traktör operatörlüğü ve tarla sulama uzmanlığı gibi işler mevsimsel olarak çok sayıda kişiyi istihdam ediyor. Ancak bu işler kalıcı gelir sağlamadığı için iş gücü dengesizliği yaratıyor. Özellikle Suruç, Harran ve Akçakale ilçelerinde binlerce mevsimlik işçi yılın sadece 3-4 ayında çalışabiliyor. Bu durum, yılın geri kalanında işsizlik oranlarının artmasına neden oluyor. Aynı zamanda tarımda sigortasız çalışma oranı da oldukça yüksek.
Sanayide tekstil sektörü istihdamın omurgası oldu
2025 yılı Şubat ayında Şanlıurfa Organize Sanayi Bölgesi’nde faaliyet gösteren 210 fabrikanın yaklaşık yüzde 58’i tekstil ve hazır giyim sektöründe yer alıyor. Bu alanda çalışan sayısı 24 bini aşmış durumda. İŞKUR’un en son yayımladığı açık iş verilerine göre, kentte en çok aranan personel grubu dokuma işçisi, overlokçu, dikiş makinesi operatörü ve kalite kontrol sorumlusu. Sanayi yatırımlarında artış olsa da, iş gücü talebinin nitelikli eleman ihtiyacına kaydığı görülüyor. Özellikle teknik bilgi gerektiren pozisyonlara başvuru oranı düşük kalıyor. Kentte faaliyet gösteren birçok firma, ara eleman bulamamaktan şikâyetçi. Buna karşılık, mesleki eğitim almış gençlerin sayısı hâlâ sınırlı. Bu da Şanlıurfa’daki sanayi gelişimini frenleyen önemli etkenlerden biri.
Kadınlar daha çok kayıt dışı ve düşük ücretli işlerde
Şanlıurfa’da kadın istihdam oranı Türkiye ortalamasının oldukça altında seyrediyor. TÜİK 2024 verilerine göre, kentte kadınların iş gücüne katılım oranı sadece yüzde 16,3. Bu oran Türkiye genelinde yüzde 34,5 seviyesinde. Kadınlar ağırlıklı olarak tekstil atölyelerinde, evlere temizlik hizmeti sunan ajanslarda ya da gündelik temizlik işleri gibi kayıtsız alanlarda çalışıyor. En çok yapılan işler arasında terzilik, ev temizliği, çocuk bakıcılığı ve paketleme elemanlığı yer alıyor. İŞKUR’un kadınlar için sunduğu meslek edindirme kurslarına talep artmış olsa da, bu kurslardan mezun olanların sadece yüzde 38’i kalıcı iş bulabiliyor. Kentte kreş sayısının yetersiz olması ve toplumsal cinsiyet rolleri, kadınların iş gücüne katılımını sınırlayan en önemli faktörler arasında yer alıyor.
Genç işsizliği dijital meslek tercihlerine yöneltiyor
Şanlıurfa'da genç işsizliği kritik bir seviyede bulunuyor. TÜİK’in 15-24 yaş aralığına ait işsizlik oranlarına göre, kentte her 10 gençten 4'ü işsiz. Bu oranla Şanlıurfa, Türkiye genelinde genç işsizliğin en yüksek olduğu illerden biri konumunda. Gençler arasında kamu sektörü hâlâ en çok tercih edilen istihdam alanı; ancak KPSS ile memuriyet hayali kuranların çoğu yıllarca beklemek zorunda kalıyor. Bu durum, gençleri yazılım, grafik tasarımı, sosyal medya yönetimi gibi dijital tabanlı mesleklere yöneltiyor. Harran Üniversitesi’nin Teknopark girişimleri ve girişimcilik destek programları bu anlamda önemli katkılar sunuyor. Ayrıca, internet üzerinden freelance çalışan gençlerin sayısı son iki yılda ciddi oranda artmış durumda. Ancak bu alandaki istihdamın büyük kısmı hâlâ kayıtsız ve düzensiz gelir modeline dayanıyor.
İŞKUR’un açık iş verileri ne söylüyor?
İŞKUR Şanlıurfa İl Müdürlüğü’nün 2025 yılı ilk çeyrek verilerine göre kentte toplamda 12.738 açık iş ilanı kaydedildi. Bu ilanların yüzde 43’ü sanayi sektöründen, yüzde 31’i hizmet sektöründen ve yüzde 24’ü tarım sektöründen geldi. En çok aranan meslekler ise sırasıyla: tekstil işçisi, temizlik görevlisi, güvenlik personeli, çağrı merkezi elemanı, satış danışmanı ve hasta bakıcı olarak sıralandı. İŞKUR yetkilileri, işverenlerin çoğunlukla ilkokul ve lise düzeyinde eğitim almış iş gücüne ihtiyaç duyduğunu belirtiyor. Ancak aynı zamanda, mesleki yeterlilik belgesi olmayan başvuruların da reddedilme oranı her geçen yıl artıyor. Bu nedenle kurslara ve sertifikalı eğitimlere olan yönelimin artırılması gerektiği vurgulanıyor.
