GAP projesiyle birlikte Türkiye tarımında adeta yeni bir çağ açan Şanlıurfa, binlerce yıldır tarımsal üretime elverişli coğrafyasıyla dikkat çekiyor. Fırat Nehri’ne komşu olması, geniş ovalara ve verimli alüvyal topraklara sahip olması, kenti tarım açısından eşsiz bir noktaya taşıyor.
Yıllık yağış ortalaması nispeten düşük olsa da, son 20 yılda artan sulama imkânları ile tarım deseninde büyük çeşitlilik sağlandı. Pamuğundan mercimeğine, buğdayından fıstığına kadar çok sayıda stratejik ürün bu topraklardan Türkiye’nin dört bir yanına dağılıyor. Tarımda sağlanan verim, sadece bölge halkının geçim kaynağını oluşturmakla kalmıyor, aynı zamanda ülke ekonomisine de büyük katkı sunuyor.
Pamuk: Beyaz Altının Başkenti
Şanlıurfa, Türkiye'nin pamuk üretiminde birinci sırada yer alıyor. İklim koşulları ve geniş düz ovaları sayesinde pamuk burada son derece verimli bir şekilde yetişiyor. GAP ile birlikte sulama altyapısının gelişmesi, pamuk ekim alanlarını önemli ölçüde artırdı. 2023 yılı verilerine göre, Şanlıurfa’da yaklaşık 1 milyon dekarlık alanda pamuk tarımı yapıldı. Lif kalitesi ve rekolte açısından Türkiye ortalamasının üzerinde verim alınması, hem tekstil sektörünün hem de çiftçinin yüzünü güldürüyor.
Kırmızı Mercimek ve Buğday: Hububatın Kalbi
Kuru tarıma elverişli alanların geniş olduğu Şanlıurfa’da, buğday ve mercimek üretimi de oldukça yaygın. Kırmızı mercimek özellikle Siverek ve Viranşehir çevresinde yoğun olarak yetiştiriliyor. Türkiye’nin toplam mercimek üretiminin yaklaşık dörtte biri bu bölgeden karşılanıyor. Buğday ise hem gıda sanayi için temel ham madde hem de iç tüketim için önemli bir ürün olarak öne çıkıyor. Kuraklığa dayanıklı yerli tohumlarla yapılan üretim, yıllık iklime göre dalgalansa da yüksek tonajlarda gerçekleşiyor.
Fıstık: Güneydoğu’nun Altın Yeşili
Şanlıurfa, Antep fıstığı üretiminde Gaziantep ile birlikte en önde gelen illerden biri. Birecik ve Halfeti ilçeleri başta olmak üzere birçok bölgede fıstık ağaçları binlerce dönüme yayılmış durumda. Özellikle kurak ve yarı kurak iklime dayanıklı olması sayesinde fıstık ağacı bölgeye kolay uyum sağlıyor. Her yıl ortalama 40 bin tonun üzerinde fıstık üretimi yapılan Şanlıurfa’da, bu ürün iç ve dış piyasada ciddi bir ekonomik değere sahip.
Sebze ve Meyvede Yükseliş: Domates, Biber ve Nar
Son yıllarda artan sera faaliyetleriyle birlikte Şanlıurfa’da sebze ve meyve üretimi de gelişmeye başladı. Özellikle domates, salçalık biber ve nar üretimi dikkat çekici boyutlara ulaştı. Harran Ovası’nda yaz aylarında yapılan domates üretimi, hem sofralık hem de sanayiye yönelik ürün ihtiyacını karşılıyor. Suruç ve Bozova çevresinde ise nar bahçeleri her geçen yıl genişliyor. Bu ürünlerin ihracata konu olması, bölge çiftçisi için yeni gelir kapıları da açıyor.
Şanlıurfa, geçmişten bugüne tarımda önemli bir merkez olmayı sürdürüyor. İklim yapısı, toprak kalitesi ve artan sulama imkânları sayesinde pamuk, buğday, mercimek, fıstık gibi temel ürünlerin yanı sıra sebze ve meyve üretiminde de iddialı hale geliyor. Türkiye’nin gıda güvencesi açısından kritik bir rol oynayan bu şehir, tarım politikalarının da merkezinde yer almayı sürdürüyor.
