ATV ekranlarının uzun soluklu yarışma programı Kim Milyoner Olmak İster, her bölümde farklı konulardan sorularla izleyicinin bilgi dağarcığını sınamaya devam ediyor. Bu kez yarışmada Türkçeye dair oldukça yaygın ama sıkça yanlış yazılan bir kelime gündeme geldi. Soru, günlük hayatta çokça kullanılan bir ifadeyle ilgiliydi: "Özür dilemek için söylenen bir söz" anlamına gelen kelimenin doğru yazılışı nasıldır?"
Yarışmada yöneltilen soru ve seçenekler
Yarışmacıya yöneltilen soru şu şekildeydi:
"Özür dilemek için söylenen bir söz" anlamına gelen kelimenin doğru yazılışı nasıldır?
Şıklar şu şekilde sunuldu:
-
A: Af edersin
-
B: Afedersin
-
C: Affedersin
-
D: Af federsin
Doğru cevap: C – Affedersin
"Affedersin" nasıl yazılır ve ne anlama gelir?
"Affedersin", Türkçede en sık kullanılan nezaket ifadelerinden biridir. Karşımızdaki kişiden özür dilerken, dikkatini çekmek isterken veya bir rahatsızlığı nazikçe ifade etmek istediğimizde kullanılır. Bu kelimenin doğru yazımı TDK'ya göre bitişik ve çift 'f' harfiyle yazılan “affedersin” şeklindedir.
Bu ifade aslında “af et” fiilinin ikinci tekil şahıs çekimiyle “affetmek” fiilinden türemiştir. "Affet" köküyle “-er” geniş zaman eki ve “-sin” ikinci kişi ekinin birleşimiyle oluşmuştur.
Diğer şıklar neden yanlış?
-
A: Af edersin → Ayrı yazıldığı için yanlış. Türkçede bu ifade birleşik yazılır.
-
B: Afedersin → Tek “f” ile yazıldığı için yazım kurallarına aykırıdır.
-
D: Af federsin → Hem ayrık yazımı hem de ekstra ek yanlışlığı içerir.
Yani yalnızca C şıkkı olan “Affedersin” hem yazım hem anlam bakımından doğrudur.
Yarışmacı Bilal Yasir Küççük doğru yanıtladı
Bu sorunun yöneltildiği yarışmacı Bilal Yasir Küççük, 21 yaşında ve İstanbul doğumludur. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi öğrencisi olan Bilal Bey, yarışmada Türkçe bilgisine güvendiğini belirterek doğru cevabı hızla verdi. “İlkokulda öğretmenim bu kelimenin yazımını defterimize kırmızı kalemle yazdırmıştı, o yüzden aklımda kaldı” diyerek yanıtın hikâyesini de paylaştı.
Türkçede sıkça yanlış yazılan benzer kelimeler
“Affedersin” gibi yazım hatalarına sıkça maruz kalan bazı kelimeler şunlardır:
-
Her şey (Doğru yazımı ayrı, yanlış: herşey)
-
Kendini beğenmiş (Yanlış: kendine beğenmiş)
-
Birçok (Doğru yazımı bitişik, yanlış: bir çok)
-
Hiçbir (Doğru yazımı bitişik, yanlış: hiç bir)
Bu tür yazım yanlışları, hem gündelik kullanımda hem resmi yazışmalarda dikkat edilmesi gereken dil bilgisi hataları arasında yer alır.
TDK'nın yazım kılavuzuna göre kullanım
Türk Dil Kurumu (TDK), “affedersin” kelimesinin birleşik ve çift f harfiyle yazılmasını belirtir. TDK Yazım Kılavuzu’nda bu tür fiil kökenli ifadelerin nasıl çekimlendiği, hangi eklerin nasıl bağlandığı ayrıntılı olarak yer almaktadır. Bu nedenle resmi ya da akademik yazılarda bu gibi detaylara dikkat edilmesi gerekir.
